Ziekte van Dupuytren
De Ziekte van Dupuytren of Contractuur van Dupuytren is een aandoening waarbij zich een harde streng in de handpalm (palmar aponeurosis) van de ringvinger of pink vormt. De aandoening werd in 1831 door baron Guillaume Dupuytren beschreven. Hoewel hij niet de eerste was die deze aandoening beschreef, was hij wel de eerste die de contractuur in de palmar aponeurosis lokaliseerde. Tot op heden is de oorzaak van de aandoening onbekend. De ziekte zou mogelijk al bij de Kelten voorkomen, vandaar dat ook wel gesproken wordt over de "Keltische Klauw".
De Ziekte van Dupuytren komt vooral voor bij Noordwest-Europese volkeren, terwijl het vrijwel niet voorkomt bij Afrikaanse volkeren. Hierdoor wordt vaak verondersteld dat er een genetische voorbestemdheid is voor de ziekte. Het wordt ook wel de Viking ziekte genoemd, omdat de geografische verspreiding van de ziekte over Europa en Groot-Brittannië overeenkomt met de Viking trektochten.
De aandoening begint met een knobbeltje in de handpalm. Soms ontstaat de streng binnen enkele maanden, soms kan het ook jarenlang duren voor de ziekte verergert. Deze streng trekt de betreffende vinger krom, op den duur kunnen vingers niet meer bewegen. Meestal ontstaat de ziekte bij de ringvinger of pink (of allebei), maar het kan bij alle vijf de vingers voorkomen (of een combinatie).
Vergelijkbare aandoeningen kunnen ook voorkomen op andere lichaamsdelen, zoals de voetzool (ziekte van Ledderhose), plantar aponeurosis, of op de penisschacht (ziekte van Peyronie).
De ziekte treedt meestal op na het 40e levensjaar. Mannen krijgen de Ziekte van Dupuytren vaker dan vrouwen. Vaak komt de aandoening aan beide handen tegelijkertijd voor (bilateraal). Een agressievere vorm van de ziekte (en hogere kans op terugkeer en/of uitbreiding) wordt geassocieerd met jonge leeftijd van aanvang, positieve familie historie, bilateraal (handen) en ectopische aandoening (zoals ziekte van Lederhose of Peyronie). De ziekte wordt ook geassocieerd met epilepsie, diabetes, zware arbeid, overmatig alcohol gebruik, roken en verhoogde cholesterol.
De Ziekte van Dupuytren kan operatief behandeld worden. Een operatieve behandeling is niet gericht op het wegnemen van de ziekte maar op het herstellen van de handfunctie. Een vaak gebruikt criterium is of de patiënt zijn of haar hand vlak op de tafel kan leggen. Bij de operatie wordt het aangetaste weefsel plus een kleine marge weggenomen (fasciectomie). De revalidatie kan lang duren, zeker bij mensen met arbeid waarbij zwaar werk met de handen wordt verricht. Vaak echter komt de ziekte terug, soms na enkele maanden al, soms pas na tientallen jaren. Als er meerdere keren geopereerd moet worden neemt de kans op zenuw beschadigingen toe.