Platvoeten
Platvoeten, oftewel platypodie (pes planus), is afwijking aan de voet. Platvoeten zijn een veelvoorkomende afwijking die veel pijn, zwelling en vermoeid in de voet kunnen veroorzaken. Net als bij de meeste voetafwijkingen kan dit ook resulteren in klachten over de kniëen, heupen en rug. Ook paarden kunnen last hebben van platvoeten.
Een normale voet heeft een voetboog van ongeveer 1,3 cm hoog aan de binnenzijde (als de voet op de grond rust) en is vrijwel plat aan de buitenzijde. Bij platvoeten is die voetboog zodanig verzakt dat de voetboog gedeeltelijk of geheel op de grond rust. Het tegenovergestelde is ook mogelijk, dat de voetboog groter is dan 1,3 cm, dan spreken we van een holvoet.
Ontwikkeling
Bij de geboorte heeft iedereen platvoeten, maar bij een juiste ontwikkeling zijn de voetbogen meetal rond het twaalfde of dertiende jaar volledig ontwikkeld. Er is onenigheid over het gebruik van steunzooltjes bij kinderen. Deze zouden de voet in de goede positie laten groeien terwijl anderen claimen dat het de voet afhankelijk van ondersteuning maakt. Er kan echter niet wetenschappelijk worden aangetoond dat dit baat of schaadt. Wat wel zeker is, is dat een goede training van de voetspieren de ontwikkeling van de voetboog ten goede komt. Met name blootvoets lopen op ondergronden zoals het strand is voor bijna alle kinderen zeer goed. Als de voet volgroeid is is er echter met training weinig meer te doen aan de ontwikkeling van de voetboog.
Soorten
Er zijn twee verschillende soorten platvoeten:
- Soepele platvoeten
- Stijve Platvoeten
Om te bepalen of het om stijve of soepele platvoeten gaat kun je op je tenen gaan staan. Als de spieren van de tenen goed aangespannen zijn komt bij de soepele platvoet de voetboog weer terug, bij stijve echter niet.
De soepele platvoeten komen het meest voor en zijn niet slecht voor de knieën, heupen of rug. Kinderen met soepele platvoeten hoeven in principe geen speciaal schoeisel te dragen. Soepele platvoeten kunnen echter wel veel klachten veroorzaken en dan kan het prettiger zijn steunzolen te gebruiken. Deze kunnen de druk beter verdelen en zorgen dat de klachten minder worden. Steunzolen zorgen er echter niet voor dat de voet in de juiste vorm groeit. Vaak is het een kwestie van uitproberen wat het prettigst loopt. Bij zeer ernstige klachten kan eventueel chirurgisch worden ingegrepen. De doorzakking van de voetboog wordt o.a. veroorzaakt door de spanning van de spieren en de onderlinge grootte van de voetbotjes. Met een operatie kan een botje vergroot worden wat het doorzakken vermindert. Eventueel kan de voet ook stijver worden gemaakt.
De stijve platvoeten zijn itt soepele platvoeten vaak het gevolg van een aangeboren afwijking. Als iemand last heeft van stijve platvoeten zal er röntgenologisch onderzoek plaatsvinden om te bepalen wat de oorzaak is. Stijve platvoeten kunnen bijvoorbeeld veroorzaakt worden door gewrichten die uit de kom zijn of vergroeide voetbotjes. Vaak kan met chirurgisch ingrijpen de voet weer zodanig worden hersteld dat lopen zonder aangepast schoeisel mogelijk is. Dit gebeurt bij voorkeur in de jeugd als de botten nog niet uitontwikkeld zijn.
Sporten
Platvoeten hoeven niet perse een belemmering te zijn bij lopen of sporten. Veel hardlopers, inclusief Olympisch recordhouders, hebben platvoeten. Goed schoeisel kan helpen en ook verkozen sommige sporters blootvoets te rennen. Platvoeten kunnen echter wel een risico voor blessures vormen en het is dus verstandig er wel aandacht aan te besteden.